TOKİ’de mağduriyet! Ortada ne ev var ne arsa

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2022 yılında TOKİ ile işbirliği içerisinde ‘İlk Evim İlk Arsam’ projesini başlattı. E-Devlet ve bankalar üzerinden yalnızca bir buçuk ayda sekiz milyon başvuru alındı. Geçerli olan 5 milyon 135 bin başvuru arasında yapılan kura çekişilinde 235 bin kişi arsa için, 267 bin kişi de konut için hak kazandı. O gün yapılan açıklamalarda 2 yıl içinde 250 bin konutun teslim edileceği vurgulandı. Ancak geçen üç yıl içinde bir kısım arsa için imar planlarının yeni tamamlandığı, evlerin yapımına da yeni başlandığı belirlendi.

KURUM: GÖNLÜNÜZÜ FERAH TUTUN

Yüzbinlerce kişinin yaşadığı mağduriyeti İYİ Partili Erhan Usta, Meclis’teki Çevre Bakanlığı bütçe görüşmelerinde gündeme getirdi. “500 bin konut sözü veriliyor ama İlk Evim İlk Arsa Projesi’nde ortada hâlâ bir sonuç yok” dedi. Bakan Kurum, gecikmeyi 6 Şubat depremlerine bağladı. “Arsa için 235 bin hak sahibi var, 107 bin 534’ü için imar planları tamamlandı. Kalanları da tamamlanacak, verilecek. Milletimiz gönlünü ferah tutsun, bize güvensin” savunması yaptı. Belirsizlik içinde beklemekten yorulan mağdurlarsa artık icraata geçilmesini istedi.

ORTADA NE EV VAR NE ARSA

Milyonların ev sahibi olma hayaliyle, 2022’de katıldığı ‘İlk Evim-İlk Arsa’ projelerinde sona yaklaşılması beklenirken, sürecin birçok bölgede yeni başladığı ortaya çıktı. Üç yıl geçmesine rağmen ne konutlarda somut ilerleme sağlandı ne de arsalar teslim edildi. Yeni sosyal konut projesine başvurmak isteyenler de eski projeye takıldıkları için sistemden geri çevriliyor. Bakan Kurum ise ‘Konutların yapımına başladık’ açıklaması yaptı.

İlk Evim-İlk Arsa’ projeleri 2022 yılında duyurulduğunda, Türkiye genelinde büyük bir karşılık buldu. TOKİ, e-Devlet ve bankalar üzerinden yalnızca bir buçuk ayda sekiz milyon başvuru alındığını, geçerli başvuru sayısının 5 milyon 135 bin 324 olduğunu açıkladı. O dönem yapılan duyurularda, “Söz verdiğimiz gibi 2 yıl içinde 250 bin konutumuzu teslim edeceğiz” denildi. Aradan üç yıl geçmesine rağmen projelerde beklenen ilerleme sağlanmadı. ‘İlk Evim’ kapsamında teslim edilmesi planlanan konutların büyük bölümünde henüz kayda değer bir tamamlanma görülmedi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı son açıklama, mağduriyetin boyutunu gözler önüne serdi. Kurum, “253 bin 840 konutun yapımına başladık” ifadesiyle projelerin büyük kısmında yapım aşamasının yeni başladığını ifade etti.

235 BİN HAK SAHİBİ VAR

Gecikmenin en belirgin olduğu alanlardan biri de ‘İlk Arsam’ projesi. Kura çekiminde isimleri açıklanmasına rağmen üç yıldır arsalarının yerini göremeyen, imar durumuna erişemeyen çok sayıda hak sahibi bulunuyor. Hak sahipleri, sistemde yalnızca “Hak sahibi oldunuz” bilgisini görebildiklerini, bunun dışında yer gösterimi, tahsis veya sözleşme süreciyle ilgili bir açıklama yapılmadığını ifade ediyor. Bakan Kurum’un Komisyon konuşması ise bu tabloyu rakamsal olarak doğruladı. Kurum, “İlk Evim Arsa projesinde 235 bin hak sahibi kardeşimiz var. 107 bin 534’ü için imar planları tamamlanmış durumda. Kalanları da çok kısa süre içerisinde tamamlanacak ve verilecektir” dedi. Böylece proje kapsamında hak sahibi olan yüz binlerce kişi için henüz imar aşamasına dahi geçilmediği resmen ortaya konmuş oldu. Yalnızca hak sahipleri değil, 2022 yılında başvurup üç yıl sonra sonuç aldığını söyleyenler de bulunuyor. Ayrıca yeni açıklanan 500 bin sosyal konut projesine başvurmak isterken, aslında 2022’de kendisine arsa çıktığını yeni öğrenen vatandaşların olduğu da belirtiliyor.

‘ARSAYI BIRAK, KURADA ŞANSINI DENE’

İlk Arsam projesi hak sahipliği hâlâ sistemde aktif göründüğü için, birçok kişi “Yüzyılın konut projesi” olarak tanıtılan 500 bin konutluk yeni sosyal konut projesine başvuramıyor. Başvuru ekranında “üzerinizde arsa bulunmaktadır” uyarısı çıkıyor. Bu durum yalnızca asil hak sahiplerini değil, 2022’deki projelerde yedek olarak görünen vatandaşları da kapsıyor. Yeni projeye başvurabilmek için vatandaşlardan arsa haklarından feragat etmeleri isteniyor. Ancak feragat edildiğinde üç yıl boyunca beklenen arsa hakkı tamamen düşüyor; yeni projede kurada isim çıkıp çıkmayacağı ise kesin değil. Bu nedenle birçok kişi, “Mevcut hakkımı kaybederim, yeni projede de kurada adım çıkmayabilir” endişesi yaşadığını belirtiyor.

‘GÖNLÜNÜZÜ FERAH TUTUN, KONUTLARI TAMAMLAYACAĞIZ’

2026 Plan ve Bütçe Komisyonu’nda soru ve eleştirileri cevaplayan Kurum, mevcut yavaşlamada 6 Şubat depremlerinin etkili olduğunu, önceliğin deprem bölgesine verildiğini belirtti. Açıklamalarında şu ifadeleri kullandı: Var olan bazı projelerde yavaşlamalar oldu. TOKİ’mizin İlk Evim Arsa projesinde geldiğimiz noktada 235 bin hak sahibi kardeşimiz var, 107 bin 534’ü için imar planları tamamlanmış. Kalanları da çok kısa süre içerisinde tamamlanacak, verilecek. Yine bu proje kapsamında 250 bin İlk Evim projesiyle sosyal konut projesi yapmıştık. Deprem bölgesi devam ederken yapılan işlerden bahsediyorum. Şu an 253 bin 840 konutunun yapımı başladı. ‘Başlamadı’, ‘Unutuldu’ diyenlere söylüyorum: Milletimizin gönlünü her zaman olduğu gibi ferah tutmasını istiyorum. 1 milyon 750 bin sosyal konutu teslim eden bir iradeyiz. Bu kadro İlk Evim Arsa projemizi de tamamlayacaktır.

‘ÖNCE VERİLEN SÖZLERİ YERİNE GETİRİN’

2026 Plan ve Bütçe Komisyonu’nda konuşan İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili Erhan Usta, hükümetin projeleri duyurduğunu ancak tamamlamadığı için vatandaşın mağdur edildiğini söyledi. Usta, “300 bin, 500 bin konut sözü veriliyor ama İlk Evim–İlk Arsa Projesi’nde ortada hâlâ bir sonuç yok. Arsası hazır denilerek para toplanan yurttaşa bazı yerlerde arsa yok, parsel yok, altyapı yok deniyor. Önce verilen sözleri yerine getirin ki vatandaş yeni projelere güvenebilsin” ifadelerini kullandı. Bakan Kurum, eleştirilere yanıt verirken gecikmede 6 Şubat depremlerinin yarattığı yükün etkili olduğunu, önceliğin bölgedeki konut çalışmalarında olduğunu söyledi. Kurum konuşmasında, “Var olan bazı projelerde yavaşlamalar oldu. Deprem bölgesi devam ederken yapılan işlerden bahsediyorum. 1 milyon 750 bin sosyal konutu teslim eden bir iradeyiz. ‘Başlamadı, unutuldu’ diyenlere söylüyorum: Milletimizin gönlünü ferah tutmasını istiyorum. İlk Evim Arsa projemizi de tamamlayacağız” diyerek projelerin sürdüğünü belirtti.

Kaynak: KARAR