Türkiye Genelinde ve Ümraniye İlçemizde’de ücretsiz yapılan topuk kanı testleri ile 6 ciddi hastalık erken dönemde teşhis ediliyor.
Yenidoğanlarda Erken Tanı Hayat Kurtarıyor
Ümraniye İlçe Sağlık Müdürlüğü ve bağlı Aile Sağlığı Merkezleri, Göçmen Sağlığı Merkezleri, Türkiye genelinde uygulanan Yenidoğan Tarama Programı kapsamında önemli bir halk sağlığı hizmetini sürdürüyor. Yeni doğan bebeklerden alınan topuk kanı örneği ile 6 farklı kalıtsal hastalık ücretsiz olarak taranıyor. Böylece bebeklerin sağlıklı gelişimi için erken teşhis ve tedavi imkânı sağlanıyor.
YENİDOĞAN TARAMA PROGRAMI NEDİR?
Topuk Kanı ile Erken Teşhis
Doğumdan sonraki ilk günlerde, bebekler hastaneden taburcu edilmeden önce alınan 1.topuk kanı örnekleri, önemli hastalıkların belirlenmesinde hayati rol oynuyor. Hastaneden taburcu olduktan 3-5 gün sonra 2. Topuk Kanı için, annenin kayıtlı olduğu Aile Hekimliği Birimine veya yabancı uyruklu ve göçmenler için İlçe Göçmen Sağlığı Merkezlerine başvurarak, ikinci tekrar topuk kanı alınması gerekmektedir. 1. yada 2. Topuk kanı değerlerinden yüksek çıkan sonuçlar olursa 3. Tekrar topuk kanı veya “Endokronloji/Beslenme Metabolizma Kliniğine” sevk edilerek kesin sonuca varılmaktadır. En son kesin sonuç çıktığında duruma göre bebekler “tedavi ya da takip” edilmektedir.
Tarama Programı ile Hangi Hastalıklar Erken Teşhis Ediliyor?
Program kapsamında taranan 6 hastalık:
- Fenilketonüri (FKÜ)
- Konjenital Hipotiroidi (KHT)
- Biotinidaz Eksikliği (BE)
- Kistik Fibrozis (KF)
- Konjenital Adrenal Hiperplazi (KAH)
- Spinal Müsküler Atrofi (SMA)
ERKEN TANININ ÖNEMİ
Zeka Geriliği ve Kalıcı Hasarların Önüne Geçiliyor
Fenilketonüri gibi bazımetabolik hastalıklar, erken tanı ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı zeka geriliğine yol açabiliyor. Örneğin, FKÜ hastalığında yaşam boyu sürecek özel bir diyetle sağlıklı gelişim sağlanabiliyor.
Konjenital Hipotiroidi, belirtileri fark edilmeyen ancak zamanında hormon tedavisi uygulanmazsa zeka geriliğine sebep olabilecek bir durumdur. Erken teşhis sayesinde son derece düşük maliyetli tedavilerle sağlıklı gelişim mümkündür.
Biotinidaz Eksikliği-BE • Biyotinidaz eksikliği tedavi edilmezse bebekte kas zayıflığı, işitme kaybı, görme (göz) problemleri, saç dökülmesi, deri döküntüleri, havale (kasılma–nöbet), gelişme geriliği gibi problemler gelişebilir. Hastalığın tedavisinde bir vitamin olan biyotin verilir, tedavi oldukça kolay, ucuz, ulaşılabilir ve etkindir.
Kistik Fibrozis-KF • Kistik Fibrozis esas olarak akciğerleri ve sindirim sistemini etkileyen genetik bir hastalıktır •Erken tanı alan kistik fibrozisli hastalar uygun diyet, ilaçlar ve fizyoterapi ile daha sağlıklı ve uzun yaşayabilmektedir.
Konjenital Adrenal Hiperplazi Genel Müdürlüğü -KAH • Konjenital adrenal hiperplazi (KAH) böbrek üstü bezlerinin yaşam için gerekli olan kortizolü (ve bazen de vücudun tuz dengesini ayarlayan hormonu: aldosteron) yeterli üretemediği bir hastalıktır.Erken tanı ile tıbbi ve cerrahi tedavisi mümkün olup, hastaların sağlıklı bir ömür sürmesi söz konusudur.
Sipinal Musküler Atrofi-SMA • Spinal müsküler atrofi (SMA), Kalıtsal, nöromüsküler (kas ve sinirler ile ilgili) bir grup hastalığa verilen addır. •• Hastalığın erken tanınması halinde hastalık yeni tedavi seçenekleri ile kontrol altına alınabilmekte ve hastaların yaşam kalitesi artmaktadır.
AİLELER NE YAPMALI?
İkinci Testi Aksatmayın
Yenidoğan testleri ilk hafta içinde yapılmalıdır. İlk testin ardından ailelerin, yönlendirildikleri sağlık merkezlerine ikinci test için gitmeleri büyük önem taşıyor. Test sonucu pozitif çıkan bebekler için ileri tetkik ve tedavi süreçleri hızla başlatılıyor.
Sağlıklı Bir Gelecek İçin Erken Tanı Şart
Bu ücretsiz sağlık hizmeti, yalnızca bebeklerin sağlıklı gelişimini değil, aynı zamanda ailelerin gelecekte karşılaşabileceği maddi ve manevi zorlukların da önüne geçiyor. Yenidoğan tarama testleri, yaşam boyu sürecek sorunların önlenmesinde anahtar rol oynuyor.
Haber: Konum TV