Eğitimde geriye gidiş: Muhtemel süre 6 yılda 1,4 yıl azaldı

Türkiye’de öğrencilerin eğitimde geçirmesi beklenen süre son altı yılda kesintisiz şekilde düştü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı muhtemel eğitim süresi (MES) verilerine göre, 2018 yılında 18,6 yıl olan bu süre, 2024’te 17,2 yıla geriledi. Bu durum, eğitimde kalıcılığın azaldığına ve yükseköğretime geçişte zayıflamanın devam ettiğine işaret ediyor.

YÜKSEKÖĞRETİMDEKİ SÜRE 6 YILDAN 5,3 YILA İNDİ

TÜİK’in verilerine göre, 2018 yılında ilkokuldan yükseköğretime kadar olan toplam muhtemel eğitim süresi 18,6 yıldı. Bunun 12,6 yılı ilkokul ve ortaöğretimde, 6,0 yılı ise yükseköğretimde geçiyordu. Ancak 2024 itibarıyla ilkokul ve ortaöğretimde geçirilen süre 11,9 yıla, yükseköğretim süresi ise 5,3 yıla düştü. Böylece yükseköğretim aşamasında 6 yılda 0,7 yıl, tüm eğitim hayatında ise toplamda 1,4 yıllık kayıp yaşandı.

2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde kadınların muhtemel eğitim süresi 17,6 yıl olarak hesaplanırken, erkeklerin süresi 16,7 yılda kaldı. Bir önceki yıla göre kadınlarda %3,0, erkeklerde ise %3,8’lik düşüş yaşandı. Cinsiyet farkı bu haliyle 0,9 yıla çıktı. Bu tablo, erkek öğrencilerin eğitimde kalma oranında daha hızlı bir düşüş yaşadığını gösteriyor.

EN YÜKSEK EĞİTİM SÜRESİ İSTANBUL VE KARABÜK’TE

İl düzeyinde en yüksek muhtemel eğitim süresi 2024’te 19,0 yıl ile Karabük ve İstanbul’da görüldü. Bayburt (18,9 yıl), Ankara (18,6 yıl), Rize, Erzincan ve Tunceli (18,5 yıl) ise bu illeri takip etti. Öte yandan en düşük MES değerleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kaydedildi. Şanlıurfa ve Şırnak’ta eğitimde kalma süresi 14,4 yıl ile sınırlı kalırken, Muş (14,6 yıl), Ağrı (14,7 yıl) ve Mardin (15,2 yıl) en alt sıralarda yer aldı.

CİNSİYET EŞİTLİĞİ ENDEKSİ KADINLAR LEHİNE GENİŞLEDİ

Muhtemel eğitim süresi kapsamında hesaplanan cinsiyet eşitliği endeksi 2024 yılında 1,05 oldu. Bu değer, kadınların eğitimde erkeklere kıyasla daha uzun süre kaldığını gösteriyor. Endeksin en yüksek olduğu iller sırasıyla Iğdır (1,14), Tunceli (1,12), Bartın (1,10), Çankırı ve Karaman (1,09) olurken, en düşük oranlar Şanlıurfa (0,96), Bitlis ve Siirt (0,97), Erzurum ve Muş (0,99) illerinde kaydedildi.

Kaynak: Berfu Kargı -Karar