Nöbetçi Eczaneler
CHP tarafından 2 Nisan 2025 tarihinde yapılan genel boykot çağrısının kamuoyu üzerindeki etkilerine dair ilk kapsamlı veri temelli analiz yayımlandı. Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün hazırladığı “Boykot Etki Analizi” başlıklı rapor, boykotun toplumsal, ekonomik ve mekânsal düzeyde nasıl karşılık bulduğunu ortaya koydu.
Rapora göre, boykotun etkisi Türkiye’nin iki büyük şehri İstanbul ve Ankara’da farklı bölgelerdeki alışveriş merkezleri üzerinden ölçüldü. Google Maps‘in “popüler zamanlar” verisi kullanılarak yapılan analizde, muhalefet seçmeninin yoğun olduğu ilçelerdeki AVM‘lerde boykot günü olan 2 Nisan’da dikkat çekici düzeyde ziyaretçi düşüşü yaşandığı, ertesi gün bu bölgelerdeki hareketliliğin hızla toparlandığı gözlemlendi.
Örneğin İstanbul‘da Şişli’deki City’s Nişantaşı AVM‘de yoğunluk 29 puan artarken, Sarıyer’deki İstinye Park’ta 14.5 puan, Beşiktaş’taki Akmerkez’de ise 13.7 puan artış yaşandı. Buna karşılık AK Parti seçmeninin ağırlıklı olduğu ilçelerdeki AVM’lerdeki değişim çok daha sınırlı kaldı.
Ankara’da da benzer bir tablo ortaya çıktı. CHP‘nin güçlü olduğu Çankaya ilçesindeki AVM‘lerde boykot sonrası yoğunluk ortalama 19 puan artarken, AK Parti’nin güçlü olduğu Keçiören ve Yenimahalle gibi ilçelerde artış 4 puanı geçmedi.
ESNAFIN YARISI ETKİLENMİŞ HİSSEDİYOR
Raporun ikinci bölümünde, Ankara’daki 384 esnaf ve işletme çalışanı ile yapılan yüz yüze anketler yer aldı. Katılımcıların %48’i boykotun işlerini olumsuz etkilediğini belirtirken, %56,7’lik bir kesim boykotu ya haklı bulduğunu ya da siyasi çaresizlikten kaynaklı anlaşılabilir gördüğünü ifade etti. Özellikle büyük ölçekli işletmelerde boykotun etkisi daha belirgin hissedildi.
TÜKETİM HARCAMALARINDA NET DÜŞÜŞ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası‘nın ödeme sistemleri verileri de boykotun etkisini dolaylı olarak ortaya koydu. Maaş ödemeleri ve Ramazan Bayramı döneminin alışveriş üzerindeki doğal etkileri filtrelenerek yapılan analizde, 2025 yılı Ramazan Bayramı sonrasında tüketimde %26’lık bir düşüş tespit edildi. Bu düşüş, boykotun ekonomik etkisinin dönemsel faktörler göz önüne alınsa dahi kayda değer olduğunu gösterdi.
SİYASİ FARKLILIKLAR ETKİYİ BELİRLEDİ
Analiz, boykotun toplumsal etkisinin homojen olmadığını, siyasi aidiyetin bu tür eylemlere katılımı büyük ölçüde belirlediğini ortaya koydu. Raporda, “Cumhur İttifakı seçmeninin yoğun olduğu bölgelerde iktidarın boykotu etkisizleştirmek için yürüttüğü karşı mobilizasyon çabası kısmen başarılı olsa da, muhalefet seçmeninin baskın olduğu yerlerde boykot net şekilde hissedildi” değerlendirmesi yer aldı.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün Yağmur Uzunırmak, Yusuf Tuna Alemdar ve Anıl İsmet Aşcı imzalı çalışması, kamuoyundaki boykot tartışmalarına objektif bir zemin sunarak, siyasi eylemlerin sosyoekonomik izdüşümlerine dair önemli bir örnek sundu.